Als gemeenteraadslid voor de PvdA op Terschelling zet Jan-Willem Adams zich volop in voor armoedebestrijding. En dat is niet zomaar. Hij weet uit eigen ervaring hoe zwaar het is om schulden te hebben. Maar hij weet ook dat je er weer bovenop kunt komen. ‘De schaamte moet doorbroken worden, dat voel ik als mijn missie.’
Voor zijn werk als raadslid heeft het voordelen dat Jan-Willem uit eigen ervaring weet wat armoede is. “We zeggen heel gemakkelijk dat we mensen moeten bereiken,” zegt hij. “Maar mensen moeten bereikt willen worden en dat wil je niet als je je schaamt. Ik weet het van mezelf. Armoede maakt vleugellam, je hebt de neiging om in een hoekje te gaan zitten, je te verstoppen, puur uit schaamte. ‘Het is je eigen schuld’, is de algemene opvatting. Soms is dat niet zo, soms wel. Maar zelfs al is het je eigen schuld, mensen maken nu eenmaal fouten, nemen verkeerde beslissingen. Ik rookte destijds flink, dat is duur. ‘Stop dan met roken’, kreeg ik te horen. Maar het was het enige pleziertje dat ik had. Het soms gemakkelijke oordelen van de buitenwereld maakt alleen maar dat je je nog meer gaat schamen, je nog meer terugtrekt.”
Jan-Willem is vader van drie kinderen: twee dochters van 17 en 15 en een zoon van 11. Door de schaamte duurde het lang voordat Jan-Willem en zijn vrouw erkenden dat ze hulp nodig hadden. “Wij hebben domme keuzes gemaakt. Door burn-out en werkeloosheid was er weinig geld. Maar je wil toch meedoen, koopt toch die auto, terwijl je het eigenlijk niet kan betalen. Dan gaan de rekeningen zich opstapelen. Met dat beetje geld dat binnenkomt, probeer je de diepste gaten te vullen. Het veroorzaakte grote spanningen, ook in ons huwelijk. Eigenlijk waren onze kinderen uiteindelijk de reden dat we hulp zijn gaan vragen. Ze kregen nooit nieuwe kleren, konden niet sporten of naar clubjes, er was geen geld voor schoolspullen. Het was altijd nee. Toen er op een gegeven moment weer een deurwaarder aan de deur stond, zei mijn vrouw ‘nu is het klaar’. Ze belde een kennis die ons doorverwees naar een administratiekantoor hier op Terschelling. Zij hebben onze administratie overgenomen, helemaal voor niets. Ik was lid van de ouderraad op school, daar hoorde ik van de stichting Leergeld, zij hebben ons fantastisch geholpen. Om hulp vragen luchtte enorm op.”
Hulp vragen is niet gemakkelijk. “Je voelt je zo dom dat je in die situatie terecht bent gekomen. Je weet dat je met de billen bloot moet als je om hulp vraagt. Er kwam een intermediair van Leergeld bij ons thuis, dat was niet niks. Gelukkig kenden we en vertrouwden haar. We wonen in een kleine gemeenschap, waren bang voor wat de buren zouden zeggen. Aanvankelijk voelden we ons bezwaard maar ze zei ‘er is geld, maak er alsjeblieft gebruik van’. Toen we zagen hoe goed het onze kinderen deed dat ze weer mee konden doen, was die schroom snel over. Ineens konden de kinderen sporten en naar pianoles en in november kregen we een mail dat we Sinterklaascadeautjes voor de kinderen mochten aanschaffen. Toen mijn dochter naar de HAVO ging, kreeg ze een laptop van Leergeld. We wisten niet wat ons overkwam. Zo geweldig.”
Met de hulp kwam er ook rust. Jan-Willem: “Daardoor konden wij onze energie steken in het oplossen van onze problemen. Het motiveerde me in actie te komen. Ik was in staat mijn problemen aan te pakken. Ik ben met de bank gaan praten en heb een regeling kunnen treffen waardoor er nog maar één schuldeiser was. Het was zo gaaf te merken dat instanties willen helpen. Zo’n opluchting. Het heeft ons gered. En doordat je in actie komt en ziet dat het werkt, ga je je ook beter over jezelf voelen. Je krijgt weer grip op je leven.”
Het gaat inmiddels heel goed met het Jan-Willem en zijn gezin. “Mijn vrouw volgt een opleiding en werkt bij de thuiszorg. Ik ben fractievoorzitter van de PvdA en werk drie ochtenden in de week als taxichauffeur. We komen perfect rond. Laatst hadden we met het gezin een uitje in Rotterdam. We konden eten halen, winkelen, naar Feyenoord, dat was nieuw voor ons. Allemaal gebudgetteerd hoor, we letten nog steeds goed op, maar het kon allemaal. Hulp zoeken werkt echt!”
