Je denkt dat armoede niet voorkomt in Nederlandse gezinnen. Mensen hebben een dak boven hun hoofd, kinderen gaan naar school. Toch heb ik van nabij meegemaakt dat er mensen zijn die nauwelijks het hoofd boven water kunnen houden. Bij het vriendinnetje van mijn dochter thuis bijvoorbeeld.
Ilse* en Yara* zijn 9 jaar en dikke vriendinnen. Wat me opviel, was dat Yara altijd bij ons kwam spelen, Ilse speelde nooit bij Yara thuis. Het leek wel alsof ze zich schaamde om Ilse uit te nodigen. Yara vertelde ook nooit over iets leuks dat ze in het weekend had gedaan. Ze zat op geen enkele club, leek helemaal geen hobby’s te hebben. We namen Yara wel eens mee naar een voetbalwedstrijd van Ilse, maar toen ik haar vroeg of zij ook op voetbal zou willen, viel ze stil.
Een paar maanden geleden kwam Ilse uit school. Er zat haar duidelijk iets dwars. Na enig aandringen vertelde ze dat Yara binnenkort jarig was maar dat haar moeder geen geld had om haar verjaardag te vieren. Geen geld voor cadeautjes, niet om te trakteren, laat staan voor een feestje. Ilse kon zich dat nauwelijks voorstellen en trok het zich erg aan. Ze vroeg me of ik iets kon doen. Ik kende Yara’s moeder van het schoolplein, een leuke, vrolijke vrouw met wie ik wel eens een praatje maakte. Hoewel ik het heel lastig vond, sprak ik haar de volgende ochtend aan en vroeg of ik iets kon doen. De tranen schoten in haar ogen. In een koffietentje in de buurt vertelde ze haar verhaal. Een bekend verhaal: scheiding, te hoge hypotheek, ontslag en nu waren er schulden. Ze wist dat er hulp was maar geneerde zich ervoor die te vragen. Ze was goed opgeleid en had altijd haar eigen boontjes kunnen doppen. Bovendien zag ze door de bomen het bos niet meer omdat ze zich door een enorme juridische papierwinkel heen moest werken. Ze wilde het beste voor Yara maar had geen overzicht en energie meer. Ik bood aan uit te zoeken of er mogelijkheden waren voor Yara. Die waren er. En veel dichterbij dan we dachten.
Er bleek een stichting te zijn, Jarige Job, die ervoor kon zorgen dat Yara haar verjaardag kon vieren, met alles erop en eraan: cadeautjes, traktaties en een feestje! Er was ook een stichting, het Jeugdfonds Sport & Cultuur, die de sportclub of bijvoorbeeld theaterschool betaalde voor kinderen waar thuis geen geld is voor clubs. Sterker nog, een van de leerkrachten op school kon die hulp heel gemakkelijk in één keer aanvragen omdat de stichtingen samen bleken te werken. Samen met Yara’s moeder ben ik naar de leerkracht gestapt. Het bleek geen enkel probleem een aanvraag te doen, de gevreesde papierwinkel kon in de kast blijven. Het gevolg is dat Yara haar 10e verjaardag heeft kunnen vieren en nu samen met Ilse op voetbal zit!
Ik ben zo blij dat ik de stoute schoenen aangetrokken heb en Yara’s moeder die ochtend op het schoolplein heb aangesproken. Yara is veel vrolijker nu ze zich uit kan leven en onderdeel uitmaakt van een team. En dat is de belangrijkste les die ik heb geleerd over armoede in Nederland. Kinderen kunnen wel een dak boven hun hoofd hebben, maar als ze niet mee kunnen doen, is er sprake van echte armoede. Wat ik ook geleerd heb: als je denkt dat er ernstige financiële problemen zijn in een gezin, maak het dan bespreekbaar. Kinderen mogen en hoeven niet de dupe te worden. Er is hulp dichtbij!
* De namen in deze blog zijn wegens privacy redenen gefingeerd.